Komisja Europejska wydała we wtorek zalecenie, aby państwa członkowskie nie udzielały wsparcia finansowego przedsiębiorstwom mającym powiązania z krajami, które znajdują się w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych. Ograniczenia powinny mieć zastosowanie także do przedsiębiorstw, które zostały skazane za poważne przestępstwa finansowe, w tym za oszustwa finansowe, korupcję oraz niepłacenie podatków i zobowiązań z tytułu zabezpieczeń społecznych.
Wiceprzewodnicząca Komisji Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, oświadczyła: Znaleźliśmy się w bezprecedensowej sytuacji, w której z powodu pandemii koronawirusa przedsiębiorstwom przyznaje się wyjątkowo dużą pomoc państwa. Zwłaszcza w tym kontekście nie wolno się godzić na to, aby przedsiębiorstwa, które korzystają z publicznego wsparcia, stosowały praktyki unikania opodatkowania z udziałem rajów podatkowych. Byłoby to nadużycie budżetów krajowych oraz budżetu UE kosztem podatników i systemów zabezpieczenia społecznego. Wraz z państwami członkowskimi chcemy zapewnić, aby takie sytuacje nie miały miejsca.
Paolo Gentiloni, komisarz ds. gospodarki, dodał: Sprawiedliwość i solidarność są podstawą unijnych działań na rzecz odbudowy gospodarki. Obecny kryzys dotyka nas wszystkich i wszyscy muszą uczciwie płacić swoje podatki, tak abyśmy mogli wspierać, a nie podważać nasze wspólne wysiłki na rzecz odbudowy gospodarki. Podmioty, które umyślnie omijają zasady lub angażują się w działalność przestępczą, nie powinny czerpać korzyści z systemów, które próbują obejść. Musimy chronić fundusze publiczne, aby mogły rzeczywiście wspierać uczciwych podatników w całej UE.
Do państw członkowskich należy decyzja o przyznaniu wsparcia finansowego i zastosowaniu środków prawnych zgodnie z unijnymi przepisami, w tym zasadami pomocy państwa, oraz celami krajowej polityki. Pandemia koronawirusa wymaga bezprecedensowych wysiłków zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, aby wspierać gospodarki państw członkowskich i ułatwiać ich odbudowę. Działania te obejmują znaczne wsparcie finansowe, aby zapewnić przedsiębiorstwom płynność i kapitał, zachować miejsca pracy, chronić łańcuchy dostaw oraz ułatwiać badania i rozwój. W tym kontekście kilka państw członkowskich wyraziło chęć przyjęcia przepisów ograniczających dostęp do takiego wsparcia przedsiębiorstwom, które stosują praktyki unikania opodatkowania, m.in. z pomocą rajów podatkowych, lub zostały skazane za przestępstwa finansowe. Państwa te zwróciły się do Komisji o wytyczne, w jaki sposób najlepiej rozwiązać tę kwestię.
Celem wydanego dziś zalecenia jest zapewnienie państwom członkowskim modelu pokazującego, jak zgodnie z prawem Unii zapobiegać wykorzystywaniu wsparcia publicznego do oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania, prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. W szczególności przedsiębiorstwa, które mają powiązania z jurysdykcjami znajdującymi się w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy (np. przedsiębiorstwo jest rezydentem do celów podatkowych w takiej jurysdykcji), nie powinny otrzymywać wsparcia publicznego. Jeżeli państwa członkowskie zdecydują się na wprowadzenie takich przepisów do prawa krajowego, Komisja proponuje szereg warunków, od których powinny uzależnić przyznanie wsparcia finansowego. Unijny wykaz jurysdykcji podatkowych niechętnych współpracy stanowi najlepszą podstawę stosowania takich ograniczeń, ponieważ umożliwi on wszystkim państwom członkowskim spójne działanie i pozwoli uniknąć indywidualnych środków, które mogłyby naruszać prawo Unii. Wykorzystanie tego wykazu na potrzeby wdrożenia ograniczeń zapewni także większą jasność i pewność dla przedsiębiorstw.
Komisja jest też gotowa omówić z państwami członkowskimi ich szczegółowe plany zapewnienia, aby pomoc państwa, zwłaszcza w postaci dokapitalizowania, była ograniczona do przedsiębiorstw, które uczciwie płacą podatki.
Komisja zaleca również wprowadzenie wyjątków od tych ograniczeń, aby chronić uczciwych podatników. Wyjątki te należałoby jednak stosować pod ścisłymi warunkami. Nawet jeżeli dane przedsiębiorstwo ma powiązania z jurysdykcjami znajdującymi się w unijnym wykazie jurysdykcji podatkowych niechętnych współpracy, wciąż powinno ono mieć możliwość w określonych okolicznościach korzystać ze wsparcia finansowego. Taka sytuacja mogłaby na przykład mieć miejsce, jeżeli przedsiębiorstwo może udowodnić, że płaciło w państwie członkowskim odpowiedni podatek w danym okresie (np. przez ostatnie trzy lata), lub jeżeli faktycznie prowadzi działalność w gospodarce państwa znajdującego się w wykazie. Zaleca się, aby państwa członkowskie wprowadziły odpowiednie sankcje, aby zniechęcać podmioty ubiegające się o wsparcie do przedstawiania nieprawdziwych lub niedokładnych informacji.
Państwa członkowskie powinny także zgodzić się na wprowadzenie rozsądnych wymogów dla przedsiębiorstw chcących udowodnić, że nie mają żadnego powiązania z jurysdykcją znajdującą się w unijnym wykazie jurysdykcji podatkowych niechętnych współpracy. W zaleceniu zawarto zasady, które mają pomóc państwom członkowskim w tym zakresie.
Państwa członkowskie powinny także poinformować Komisję o środkach, które wdrożą w celu zastosowania się do wydanego dziś zalecenia, zgodnie z unijnymi zasadami dobrych rządów. W ciągu trzech lat Komisja opublikuje sprawozdanie w sprawie skutków tego zalecenia.
