Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan w piątek 10 lipca podpisał dekret dekret o przekształceniu kościoła Hagia Sophia z muzeum w meczet.
Hagia Sophia to symbol chrześcijaństwa. Świątynia była niegdyś największą i najważniejszą katedrą na świecie. Jako prawosławny kościół przez blisko 1000 lat wprawiała w podziw odwiedzających Konstantynopol. Po podboju Bizancjum i zdobyciu Konstantynopola w 1453 roku przez Osmanów została przekształcona w meczet. Dopiero w 1935 r., we wczesnych czasach nowoczesnego świeckiego państwa tureckiego pod rządami Mustafy Kemala Ataturka, została przekształcona w muzeum. Dziś jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Sąd Najwyższy Republiki Turcji wydał w piątek 10 lipca orzeczenie unieważniające status kościoła Hagia Sophia jako muzeum. Do sądu wniosek o unieważnienie decyzji rządu Ataturka z 1934 roku, która określała status kościoła jako muzeum wzniosła jedna z organizacji muzułmańskich. Sąd uznał, że decyzja rządu stanowiła akt niższy rangą niż edykt Mahmeda II Zdobywcy, który jako sułtan Imperium Osmańskiego przekształcił chrześcijański kościół w meczet. Tym samym sąd uznał ciągłość prawodawstwa Imperium Osmańskiego. Sąd zgodził się z argumentacją muzułmańskiego stowarzyszenia, które wskazywało, że „meczet należy do Allaha i nie może być sprzedawany ani zamykany jako miejsce kultu”.
Po decyzji sądu prezydent Erdogan udostępnił na swoim koncie na Twitterze kopię podpisanego przez siebie dekretu, w którym zadecydowano o przekazaniu kontroli nad budynkiem Dyrektoriatowi ds. Religii i ponownym otwarciu go dla kultu religijnego.
Decyzja sądu i dekret Erdogana spotkały się ze sprzeciwem Rosji, USA, Grecji i UNESCO. Ekumeniczny Patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I, który jest duchownym zwierzchnikiem blisko 300 mln prawosławnych wyraził obawy, że przekształcenie Hagii Sophii w meczet rozczaruje chrześcijan. Jednak prezydent Turcji konsekwentnie odrzuca wszelką krytykę jako przejaw ataku na suwerenność państwa.
Prezydent Turcji w piątkowy wieczór wygłosi orędzie do narodu w związku z tą sprawą.
