30 grudnia 1858 roku urodził się w Lublinie Zygmunt Balicki, późniejszy współtwórca polskiego ruchu narodowego, działacz niepodległościowy, polityk, publicysta, społecznik. Dziś to postać niemal zapomniana.
O Balickim dziś mało kto pamięta. Był częścią pokolenia herosów, którzy swoje życie poświęcili jednej sprawie – Niepodległości. W Lublinie doczekał się
Balicki urodził się w 1858 r. w Lublinie w rodzinie urzędnika ze szlacheckim rodowodem. Edukację podjął w lubelskim Gimnazjum Męskim. Szkołę tą ukończyło wielu wybitnych przedstawicieli polskiej inteligencji m.in. Bolesław Prus, Aleksander Świętochowski, Jan Ludwik Popławski. Po zdaniu egzaminu maturalnego udał się na studia prawnicze do Petersburga. W rosyjskiej stolicy znalazł się pod wpływem radykalnych poglądów socjalistycznych. Były one niejako reakcją dla ówczesnej patriotycznej i radykalnej polskiej młodzieży na coraz bardziej konserwatywną politykę czasów polskiego pozytywizmu. Po ukończeniu studiów wrócił na ziemie polskie i rozpoczął pracę w jednym z warszawskich sądów. Jednocześnie zaangażował się w budowanie struktur Gminy Socjalistów Polskich.
Na emigracji
Za nielegalną działalność socjalistyczną został aresztowany i skazany. Po odbyciu wyroku udał się na emigrację. Trafił do Szwajcarii. Tam zetknął się ze środowiskiem polskich patriotów kierowanym przez byłem powstańca styczniowego Zygmunta Miłkowskiego. Wywarł on duży wpływ na młodego Balickiego. Miłkowski był inicjatorem powołania wielu polskich organizacji działających na emigracji. Były to m.in. Zjednoczenie Towarzystw Młodzieży Polskiej Zagranicą, Liga Polska i Skarb Narodowy. Balicki jako jego bliski współpracownik miał duży wkład w zorganizowanie i kierowanie tymi podmiotami. Przede wszystkim był pierwszym prezesem Zjednoczenia, miał wpływ na jego kształt, ustrój wewnętrzny i kierunek rozwoju.
Działalność Balickiego na emigracji cechowała się aktywizmem, zaangażowaniem na wielu polach i udzielaniem się w szeregu organizacji. Obejmował kierownicze stanowiska i sam powoływał organizacje. 25 grudnia 1891 roku powołano np. Związek Wychodźtwa Polskiego w Genewie, którego prezesem został właśnie Balicki (był także autorem statutu Związku).
Z kolei w styczniu 1889 roku z inicjatywy Balickiego powołany został Związek Młodzieży Polskiej ,,ZET”. Związek swoją strukturę organizacyjną zawdzięczał Balickiemu, który według relacji oparł ją na wzorach masońskich tworząc trójstopniową hierarchię. Najwyższym stopniem wtajemniczenia byli bracia, niżej plasowali się towarzysze, a na najniższym stopniu znajdowali się koledzy. Bracia wchodzili także w skład Ligi Polskiej. Balicki był także autorem statutu Związku a ponadto zadbał by organizacja została zakonspirowana. Zet był organizacją, która miała wielkie znaczenie w procesie kształtowania profilu tej generacji elity Polskiej, która wzięła udział w odbudowie Rzeczpospolitej i zorganizowaniu na nowo państwa polskiego jak stwierdza Bogumił Grott w swojej książce Zygmunt Balicki. Ideolog Narodowej Demokracji.
Gdy Zet rozwijał się prężnie, Liga Polska, którą Miłkowski powołał w 1887 roku przeżywała kryzys. Wobec pragnienia wśród młodszych działaczy powołania prężniej działającej organizacji, częściowo w opozycji do Ligi Polskiej powstała Liga Narodowa, na czele której stanął Roman Dmowski, Zygmunt Balicki i Jan Ludwik Popławski.
Podczas pobytu na emigracji Balicki ożenił się z Gabrielą z Iwanowskich. Kontynuował także swoje studia. W 1896 roku uzyskał tytuł doktora praw na Uniwersytecie Genewskim broniąc pracę poświęconą idei państwa.
Powrót na ziemie polskie
W 1898 pojawiła się możliwość powrotu do Krakowa i Państwo Baliccy natychmiast z niej skorzystali. Balicki w Galicji szybko stał się aktywnym politykiem narodowo-demokratycznym. Od powrotu do kraju był jednym z głównych autorów „Przeglądu Wszechpolskiego” oraz duszą poczynań organizacyjnych Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. Balicki dbał o pozyskiwanie nowych wartościowych jednostek i nawiązywanie kontaktów. Zajmował się także tworzeniem od podstaw struktur Ligi i Stronnictwa na Górnym Śląsku i w Wielkopolsce. Angażował się także w działalność społeczną. Pracował m.in. w Towarzystwie Szkoły Ludowej i w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”.
Około roku 1905 przeniósł się ostatecznie do Warszawy, gdzie stworzył i redagował „Przegląd Narodowy”, pozostający w latach 1908-1914 głównym organem Narodowej Demokracji. Za opublikowany w nim w 1912 r. Program Szymona Konarskiego trafił na kilka miesięcy do więzienia. Nie odbył jednak całej kary, ponieważ osobiście wstawiła się za nim królowa hiszpańska u rosyjskiego cara. Mniej więcej w okresie przenosin do Warszawy rozstał się z żoną. Do formalnego rozwodu jednak nie doszło.
Balicki konsekwentnie realizował program, który wspólnie z Romanem Dmowskim opracowali. W krytycznym dla obozu narodowo-demokratycznego 1908 roku poparł Dmowskiego w reorientacji na program antyniemiecki. Po wybuchu I Wojny Światowej w wyniku zbliżania się wojsk niemieckich do Warszawy przeniósł się do Petersburga. Podczas wojny zajmował się z ramienia Komitetu Narodowego Polskiego organizacją legionu polskiego walczącego po stronie rosyjskiej. Pod koniec życia pracował jako korespondent prasowy. Zmarł w Petersburgu na zawał serca w 1916 roku.
